Helen Michell is getrouwd met Colin. Zij wonen in Israël en hebben twee kinderen geadopteerd die in hun jonge jaren trauma’s hebben opgelopen. Zelf heeft Helen verschillende pijnlijke situaties meegemaakt die je als traumatisch kunt omschrijven. Ze heeft het gevoel dat God haar heeft voorbereid om anderen te begeleiden op de weg van herstel. De komende drie weken wil Helen drie geloofsprincipes met ons delen, die ons door traumatische tijden heen helpen.
3) Begrijpen dat we niet machteloos zijn
Veel mensen realiseren zich niet dat er een diep verband bestaat tussen trauma en machteloosheid. De essentie van trauma is het gevoel dat we geen controle hebben. Er gebeuren dingen met ons of om ons heen waar we geen macht over hebben – of waarvan we denken dat we er geen macht over hebben. Het ingewikkelde aan machteloosheid is dat het gevoel heel snel kan escaleren. Het maakt niet uit hoe mentaal sterk en veerkrachtig we zijn, als we te maken krijgen met een traumatische situatie waar we geen controle over hebben – of het nu gaat om een ernstige ziekte, een ontslag, een geweldsmisdrijf, een mislukte relatie of iets anders – kunnen we gemakkelijk het vertrouwen in onszelf en in ons eigen vermogen om ermee om te gaan verliezen.
PTSS wordt vaak gekenmerkt door een toenemend gevoel van machteloosheid dat steeds meer aspecten van ons leven in beslag neemt. Naarmate ons zelfvertrouwen afneemt, beginnen we te twijfelen aan onszelf, aan onze eigen capaciteiten en beoordelingen in leefdomeinen die geen verband houden met het oorspronkelijke trauma. Iemand kan bijvoorbeeld een trauma ervaren in een persoonlijke relatie, maar geleidelijk het vertrouwen verliezen in zijn prestaties op het werk, zijn opvoedingsvaardigheden, zijn vermogen om auto te rijden of zelfs om gewoon het huis te verlaten. De sleutel tot het stoppen van deze op hol geslagen trein is begrijpen wat er aan de hand is.
Hoe controle nemen eruit ziet, is heel verschillend en afhankelijk van de situatie. Bij een fysieke ramp kan het betekenen dat we onze praktische of medische vaardigheden gebruiken, of dat we een hand uitsteken om iemand anders te troosten. In het geval van een plotselinge ziekte waardoor we een tijdje niet in actie kunnen komen, kan het betekenen dat we de gelegenheid gebruiken om te investeren in relaties die we misschien hebben verwaarloosd door de drukte van het leven, of om boeken te lezen waar we normaal gesproken nooit de tijd voor zouden hebben.
Voor mij is dat schrijven. Als ik het gevoel heb dat de moeilijke ervaringen die ik meemaak me inzichten geven die ik kan opschrijven om anderen te helpen, dan geeft me dat een gevoel van betekenis in een situatie waar ik misschien geen controle over heb.
De stappen op weg naar het herwinnen van kracht kunnen heel klein zijn als ons zelfvertrouwen een flinke klap heeft gekregen. Het kan zijn dat we naar de winkel gaan in plaats van iets bestellen over internet. Het kan zijn dat we ervoor kiezen om af te spreken met een vriend(in). Of dat we onszelf genoeg waarderen om voor onze lichamelijke gezondheid te gaan zorgen.
Wanneer we andere mensen ondersteunen die een trauma hebben meegemaakt, is het belangrijk om rekening te houden met hun behoefte om weer in eigen kracht te gaan staan. Met de beste bedoelingen versterken we hun gevoel van hulpeloosheid door dingen voor hen te doen die ze zelf wel kunnen, maar waar ze geen vertrouwen meer in hebben. Als je iemand door een trauma heen helpt, moet je met genade en mededogen naast hem of haar staan en geduldig met hem of haar meelopen terwijl hij of zij langzaam het vertrouwen krijgt om weer zelf aan het roer van zijn of haar leven te gaan staan.
Ik geloof dat de dagen die voor ons liggen wereldwijd gekenmerkt zullen worden door toenemende instabiliteit en trauma’s. Het is niet gemakkelijk om naar de toekomst te kijken zonder bang te worden. Maar God zegt in Zijn Woord dat volmaakte liefde angst verdrijft (1 Johannes 4:18). Als gelovigen hebben we de mogelijkheid om onze angst om kwetsbaar te zijn te doorbreken, we zullen onszelf toestaan om door God bemind te worden en elkaar lief te hebben zoals Hij ons bedoeld heeft. Als we ons voorbij schaamte en oordeel gaan bewegen en ons meer en meer overgeven aan Gods genade en onze authenticiteit, geloof ik dat we op een tastbare manier een diep gevoel van innerlijke veiligheid zullen ervaren dat God aan Zijn kinderen belooft.